Türkiye'deki ekonomik durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Ekonomik şartlar bu yıl beklediğimizden daha iyi gidiyor. Yurtdışında diğer ülkeler ile ilgili krizler devam ediyor. Ancak bu durum bizim lehimize işliyor. Dünyada çalkantılar olurken illa ki bir yerlerde karlılık olacaktır. Uzun yıllardır küresel anlamda böyle bir kriz gelmemişti ancak biz Türkiye olarak çok alışığız ve dünyanın diğer ülkelerine göre daha hızlı toparlanıyoruz. Normal yaşantınıza devam ederseniz krizleri atlatmanız daha kolay olur. Bizim bankacılık sistemimiz de çok sağlam olduğu için krizleri kolay atlatabiliyoruz. Bizde finans sistemi çökmedi ve şu an çok kolay ve ucuz kredi bulabiliyorsunuz. Türkiye açısından faizlerin gerilemesi toparlanmamızı hızlandırdı. Otomobil satışlarının yüzde 70 oranında krediyle gerçekleştiğini biliyoruz. Şu aralar faizler yüzde 1'in altında. Dolayısıyla otomobil satışlarının artması çok doğal.

2009'daki 2010 planlarınız bu yönde miydi?

Bu yıl bir vergi teşviği olmayacağını biliyorduk. Ona göre hazırlık yapmıştık. Bu yılı tetikleyen filo satışları oldu. Özellikle yılın ilk yarısında çok etkili oldu bu. Bireysel kullanıcılar 2009'da alımlarını yaptılar. Şimdi sıra filolardaydı. Bunu da net satışlardan okuyabiliyoruz. İşsizlik oranı düştükçe satışlar artıyor. Büyümede de Çin'i yakalamış durumdayız. Kurlardan dolayı da otomobil fiyatları umulduğu gibi yüksek değil hatta düşük bile.

Piyasada sanki otomobil fiyatları yüksek ancak faizler düşük olduğu için alım yapıldığına dair bir görüş var. Siz otomobil fiyatlarını düşük mü buluyorsunuz?

Dönemsel, iniş çıkışlı kampanyalar haricinde fiyatlar genel olarak aynı seviyelerde seyrediyor. Şöyle bir karşılaştırma da yapabiliriz. Bundan 10 sene önce bir miktar birikimi olan insanlar ev mi alsam otomobil mi alsam diye düşünürlerdi. Çünkü o dönem ortalama bir otomobilin fiyatıyla ortalama bir evin fiyatı aynıydı. Sonradan makas çok açıldı. Evler artık 100.000 TL'den, otomobiller de 16.000 TL'den başlıyor. Otomobillerin daha da ucuz olması gerek.

Vergi sisteminin değişmesi gerektiğini savunuyor musunuz?

Elbette savunuyorum. Artık Avrupa'da olduğu gibi emisyona dayalı bir vergi sistemi geliştirmemiz gerekmektedir. ÖTV'nin de tamamen kaldırılması gerek. ÖTV olmasa şu an 40.000 TL'ye sattığımız bir otomobili yaklaşık 22.000 TL'ye satabiliriz. Bu durumda da pazar bir anda 1, 1.5 milyonu görür. Dünyada örneği kalmamış bir vergi sistemine devam ediyoruz. Emisyona dayalı bir vergi sistemine geçersek dengeler değişecektir. Küçük otomobillere ve hibridlere olan bakış değişecektir.

Toyota'nın yatırımları çevreyi daha az kirleten otomobiller üzerine değil mi?

Dünyanın Ar-Ge'ye en fazla para ayıran şirketi Toyota'dır. Bu bütçenin büyük bir bölümü de hibrid gibi geleceğin teknolojileri üzerine gidiyor. İlk seri üretim hibrid otomobil olan Prius, 13 yıldır dünyanın çeşitli ülkelerinde satılıyor. Rakip firmalar yeni yeni seri üretime geçiyor. Kullanıcılar da bilinçleniyor. Tüketiciler artık çevreye daha duyarlı otomobiller istiyorlar.

Paris Otomobil Fuarı'nda yeni modellerin sergilenmesi ve küresel kriz sonrasında güçlenen bir Türkiye'de her türlü pazarın çok daha üst seviyelere çıkmasını bekliyor musunuz?

Türkiye'nin ihracat ayağımızla ilgili sorunlarımız var. Burada üretilen otomobil veya diğer ürünlerde sıkıntı yaşıyoruz. 2011'in ikinci yarısından itibaren küresel olarak daha olumlu bir fotoğraf bekliyorum. Ekonominin dinamiklerinde ihracat çok önemli bir kalemdir. Paris'te tanıtılan yenilikler bir kez daha kanıtladı ki, hiçbir kriz sonsuza kadar devam edemez. Krizlerde iyi planlama yapıp kriz bittiğinde faydalı çıkmalısınız.

Toyota Finans'ı düşününce markanız bu krizden faydalı mı çıktı?

Biz, Toyota Türkiye tarafında yaşanan değişimin etkisiyle de belirli stratejilere sahiptik. Krizden hiç etkilenmedik. Toyota hak ettiği yerden çok uzaktı. Biz bunu değiştirmek için yola çıktık.

Toyota'nın Türkiye operasyonunda ne değişti?

Toyota'nın Türkiye'deki en büyük sorunu iletişimdi. Pazarlama stratejimizi hep sakin ve öne çıkmayan bir tarafta belirlemişiz. Bu anlamda bu yöntemin artık Türk tüketicisine çok uygun olmadığını düşünüyoruz. Yenilenmeyle beraber insanların daha fazla duygularına hitap ediyoruz. Otomobiller ile duygusal bağ kuran bir milletiz. Bu yönde değişim yaşatıyoruz. Otomobil denildiğinde akla ilk gelen marka olmak istiyoruz. Araştırmalarımız da bu yönde olduğumuzu doğruluyor.

Geri çağırma operasyonunuz nasıl sürdü ve sonuçlandı?

Çok hızlı hareket ettik ve bahsi geçen otomobillerin hepsini tespit edip, 5 kuruş para almadan 20 dakika içerisinde gerekenleri yaptık. Otomobiliyle sorunu olmayan 57.000 kişiyi toparlamak büyük bir dertti. Hatta bu değişimi yaptığımız için, "benim otomobilimde problem yok, neden çağırıyorsunuz" diyerek sitem edenler oldu. Geri çağırılma operasyonu sonrasında yapılan anketlerde yüzde 50 olan güven oranımızın yüzde 85'e çıktığını tespit ettik. Toyota zaten marka sadakati yüksek olan bir markaydı artık tamamen rakipsiz bir düzeye geldik. Biz bu konuda kendimizi akladık ve satış rekoru kırdık. Toyota'nın Türkiye tarihinde bunlar hiç yaşanmadı.

Bunda "Benim babam Toyota gibi adam" ve "Çıkarım senle her yola" gibi yeni sloganlarınızın etkisi oluyor mu? Bunların risk oluşturduğunu düşünmüyor musunuz?

İçinde baba olan sloganın içinde çok fazla söylem var. "Adam gibi adam" bir slogan bu. Toyota, dürüsttür, güçlüdür, kişiliklidir. Önümüzdeki dönemde versiyonlarını göreceksiniz. Riski yok ve çok olumlu geri dönüşler alıyoruz.

Toyota Finans kampanyasından bahseder misiniz?

Toyota'ya ulaşmayı kolaylaştırıyoruz. 5.000 TL peşini olan ve ayda 500 TL verebilen Toyota sahibi olabiliyor artık. Bizim söylemimiz belli. Toyota Finans kampanyasında sürprizlere yer yok. Zaten bu bir kampanyada değil. Artık bu ödeme sistemi Toyota'da sürekli olacak. Belki bu rakamlarda değil ama kolaylıklarımız devam edecek. Temmuz ayında 23:00'e kadar bayilerimiz açık kaldı. Bu sistem sayesinde aklınızda ne zaman otomobil satın almak varsa o zaman artık alabileceksiniz.

Bu yılı nasıl tamamlarsınız?

Stok yaratmanın peşindeyiz. 38.000 hedefimiz var. Ancak bu kadar bulabildik. 2011'de 50.000 hedefimiz var. 2013'de 60.000'i zorlayacağız.

Diğer markalardan mı çalıyorsunuz, pazarı mı büyütüyorsunuz?

Her ikisinde de arttırıyoruz. Ay ortasında ürünlerimizi bitiyor.

Eksik modelleriniz var mı?

Evet, kesinlikle. Bizim küçük sınıf sedan ve küçük ticarimiz eksik. Bu aşamada satış kaybı yaşıyoruz. 2020'ye kadar bu açıklarımızı kapatacağız.

Bu geç bir süre değil mi?

Sıfırdan itibaren düğmeye bastığınızda anca üretime geçiliyor. Çok da geç sayılmaz.

Yaris'in sedan karoserlisi çeşitli pazarlarda satılıyor. Bu modeli getirmeniz söz konusu olamaz mı?

Avrupa pazarına uygun olmadığı için şu an için söz konusu değil ancak yine de talep ettik. Avrupa onayı için bekliyoruz. Olduğu gibi satışına başlarız. Öte yandan ticari için dönüştürebileceğimiz bir araç yok. Bu aracı Türkiye'de üretmek istiyoruz. Fabrikamızda da bu araç için gereken yer var. İç pazarı büyüttüğümüzde ihracat seviyemiz de yükselecektir. Bunun için de yatırımlarımızı arttırmak istiyoruz. Bunun için de vergi sistemi değişmeli.

Aygo ve iQ'nun ithalatı gerçekleşecek mi? Corolla yeniden yerli olacak mı?

A segmentindeki otomobiller çok faydalı sağlamıyor. Bizim satışımızın yüzde 60'ını Corolla oluşturuyor. Bu yüzden de yerlileştirme çalışmalarımız devam ediyor. En kısa zamanda Corolla'yı yeniden yerli görmek istiyoruz.

Yazı: Birkan Demir Çalışkan