Soğuyan havalarla birlikte bir yanda kar, yağmur, çamur derken diğer yanda en büyük risk olan gizli buzlanma yine kazalara davetiye çıkartacak. Yaz lastiği olan araçlar buzlu, ıslak ya da karlı zemine tutunamayıp kızak gibi kayacaklar ve sürücü de kontrolünü kaybettiği için ancak bir yere çarparak durabilecek. Böyle acı sonuçlarla karşılaşmamak için kış mevsiminden önce araçlarımıza kış lastiği taktırmamızda yarar var. Kış lastiği sırt deseni, diş yapısı, hamur karışımı sayesinde ıslak ve kaygan zeminde yolu kavrayarak fren mesafesinin uzamasını engeller ve bu sayede sürücü de direksiyon da sürücünün kontrolündedir.

Özellikle 7 derece ve altındaki sıcaklıklarda aracın fren mesafesi ve sürüş güvenliğini dikkate aldığımızda kış mevsiminde kış lastiğinin kullanılması gerekiyor. Aslında 2012'de ticari araçlarda zorunlu olan kış lastikleri için otomobillerde de kısmen zorunlu olacağına dair bir tebliğ yayınlanmıştı. 1 Nisan 2017'de yayınlanan tebliğde şehirlerarası yola çıkan hususi otomobillerde de kış lastiği zorunluğunun olduğu belirtiliyordu. Şehir içinde ise kış lastiği kullanımımın kararı valilikler tarafından verecekti.

Ancak Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'ının 25 Eylül 2017'de yayınladığı açıklamaya göre "1 Aralık ile 1 Nisan tarihleri arasında yolcu ve eşya taşımalarında kullanılan araçlarda kış lastiği kullanma zorunluluğu olup yapılan düzenleme; hususi olarak tescil edilmiş taşıtların kış lastiği takmalarını kapsamamaktadır. Ayrıca, belirtilen tarih aralıklarında il sınırları içerisinde kış lastiği uygulanacağı tarih aralıkları ile ilgili duyurular ilgili valiliklerce yapılacaktır. Ayrıca yük ve yolcu taşımacılığı yapan araçların dışında kalan hususi araçlar için kış lastiği zorunluluğu olmamasıyla birlikte, can, mal güvenliği ve güvenli seyahat için kış şartlarında tüm araçlarda kış lastiği kullanılmasını öneriyoruz''. Sonuçta Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı binek otomobiller için kış lastiğini zorunlu tutmuyor ama öneriyor. Çünkü kışın yaz lastikleriyle yola devam ettiğinizde çok sayıda riski kabullenirsiniz. Yaz lastiğinin karışımı yani hamur yapısı +7 santigrat derecenin altındaki sıcaklıklarda sertleşir. Araç kış mevsiminde yola tutunmakta zorlanır ve sürücünün aracı kontrol etmesi neredeyse imkansızdır.

Ayrıca hava sıcaklığı +7 santigrat derecenin altındayken yaz lastikli bir otomobille yapacağınız frenlemede fren mesafesi, kış lastikli bir otomobile göre karlı zeminde yüzde 30, buzlu zeminde ise yüzde 50'ye kadar artacaktır. Bu da sürüş güvenliği için büyük bir risk oluşturuyor. Diğer bir ifadeyle kış lastiğine sahip bir otomobil kışın 50 km/s hızla giderken fren mesafesinin 30 metre olduğunu farz edelim. Aynı şartlarda bu aracın üzerinde yaz lastiği varsa bu mesafe 40 metre belki de 45 metre olabilir. Aradaki 10-15 metre ise çok sayıda riske davetiye çıkartacak kadar büyük.

Diğer bir örnekte ise eğer araçta 2 adet kış lastiği varsa bu sefer frenleme sırasında tekerlekler kızaklayacak ya da araç virajlarda savrulacaktır. Bu riske ek olarak araç, yokuş yukarı kalkarken lastikler, patinaj yaparak zorlanacak ve sürüş riski kadar motor ve debriyaj gibi önemli parçalardaki aşınma artacak. Bu nedenle kış lastiği satın alırken tüm tekerlekler için aynı marka, model ve desende ürün tercih edilmelidir. Yani kış lastiği takım olarak satın alınmalıdır.

Mevsimine göre lastik kullanıldığında yani kışın kış lastiği, yazın yaz lastiği kullanarak ek masraf yapmıyorsunuz. Çünkü 1 takım kış lastiği alarak yaz lastiklerini saklayıp ömrünü uzatacaksınız. Aksi halde kışın kullanılan yaz lastikleri, sürüş güvenliğini riske atmasının dışında soğuk havalarda daha fazla deforme olacağı için ömrü de kısalacak. Kışın yaz lastiklerini saklamak için ise lastik bayilerinin sunduğu hizmetlerden yararlanabilirsiniz. Ya da kuru ve nemsiz bir odada yaz lastiklerini saklayabilirsiniz. Bu saklama esnasında lastiğe jant takılıysa üst üste, eğer jant yoksa dik olacak şekilde depolayabilirsiniz.

Diğer tarafta hala ülkemizde zincir bulundurma zorunluluğu var ve aslında zincir, aracın hem lastiğine ve mekanik parçalarına zarar veriyor. Ayrıca asfalt yol için de risk oluşturabiliyor. Ancak tamamen buzlu yollarda kış lastikleri yetersizse bu sefer zincir imdadımıza yetişiyor. Bu nedenle her araçta zincir bulundurulmalı ve sürücülerin de bu parçayı araca takıp çıkartma konusunda bilgi sahibi olması gerekiyor.

Kış lastiklerinin kullanımı sırasında, lastik hava basınçları kesinlikle düşürülmemeli ve aksine üreticinin belirttiği değerlerde olması sağlanmalıdır. Çünkü düşük hava basıncına sahip lastiğin kenarları daha çabuk yıpranır ama daha da önemlisi, yere tam temas edemeyen lastik tabanı, sürüş güvenliğini riske sokarken direksiyonun ağırlaşmasına ve yakıt tüketiminin artmasına neden olur. Lastik hava basıncı fazlaysa yine sürüş güvenliğiniz risk altındandır ve lastik tabanının orta bölümünde aşınma artar. Lastik hava basıncı ayda bir kez kontrol edilmelidir ve kış lastiğinin diş derinliği 4 mm'nin altına düştüğü zaman veya yanlarında kırılmalar başladığında yenisiyle değiştirilmelidir. Yeni kış lastiği alırken de üzerinde M+S yazısı ve kış lastiği sembolünün olması gerekiyor. Kış lastiğinde diş derinliği de kışlık botlar gibi fazladır. Kış lastiği alırken de üreticinin önerdiği lastik ebatları tercih edilmeli ve 4 lastiğin aynı marka, model ve desende olması gerekmektedir. Ayrıca 4 mevsim lastikler ne tam yaz lastiğidir, ne de tam kış lastiğidir. Bu nedenle yaz mevsiminde yaz lastiği, kış mevsiminde de kış lastiği kullanmak hem ekonominin, hem de güvenliğinin en önemli şartıdır.