Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, egzoz muayenesi yaptırılmayan araçların trafikte otomatik olarak trafik akışını aksatmadan tespit edilebilmesi için geliştirilen Egzoz Elektronik Denetleme Sistemi (EGEDES) Projesi'nin tüm aşamalarının tamamlanarak 81 ilde hayata geçirildiğini duyurdu.
Bakan Kurum projeye ilişkin sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada; "Egzoz emisyon ölçümü temiz hava için hayati önemde. EGEDES projemizle 81 ilimizde egzoz nedeniyle çevreyi kirleten araçları, sadece birkaç saniyede tespit edebiliyoruz. Denetimlerimizden birine sürpriz bir isim de eşlik etti." ifadelerini kullanırken; sanatçı Hülya Koçyiğit'in EGEDES denetimine katıldığı videoyu paylaştı.
Ölçüm yaptırılan araçlara ait tüm veriler Bakanlık veri tabanında
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı sorumluluğunda yürütülen egzoz gazı emisyon ölçümlerinin ulaşım kaynaklı hava kirliliğinin önlenmesinde büyük rol oynadığının vurgulandığı Bakanlık yazılı açıklamasında ise, "Araçların egzoz gazı emisyon ölçüm işlemleri 2018 yılından itibaren Egzoz Gazı Emisyon Ölçümü Takip Sistemi ile elektronik ortamda yürütülmektedir. Bu sayede ölçüm yaptırılan araçlara ait tüm veriler veri tabanımızda kayıt altına alınmaktadır." ifadelerine yer verildi.
1 milyondan fazla araca egzoz emisyon ölçümü yaptırılmadı
2018 yılından itibaren egzoz emisyon ölçüm sayılarının incelendiğinde, 1 milyondan fazla aracın egzoz emisyon ölçümünün yaptırılmadığının tespit edildiğinin belirtildiği açıklamada, "Denetimlerin tek tek araç durdurarak belge kontrolü yapılması esasına dayanması nedeniyle yaşanan iş yoğunluğuna bağlı olarak 2021 yılı egzoz denetim istatistiklerine göre sadece 1.049 araç denetlenmiş ve 193'üne idari yaptırım uygulanmıştır." denildi. Bakanlık, bu kapsamda egzoz emisyon ölçüm denetimlerindeki etkinliğin artırılarak ölçüm yaptırılmayan araç sayısını azaltmak amacıyla, 2019 yılında Savunma Sanayii Başkanlığı ile imzaladığı protokol çerçevesinde EGEDES Projesi'ni yürütmeye başladı.
Egzoz muayenesi yaptırılmayan araçlar, trafikte otomatik olarak akışı aksatmadan tespit ediliyor
Proje kapsamında ASELSAN A.Ş. tarafından yerli, milli yazılım ve teknoloji kullanılarak hareketli ve sabit konumda, her türlü hava koşullarında hizmet verebilecek Mobil Plaka Tanıma Sistemi (MPTS) cihazları geliştirildi.
Bakanlık, "Söz konusu cihazlar, il müdürlüğü denetim araçlarına monte edilerek, egzoz muayenesi yaptırılmayan araçları trafikte otomatik olarak akışı aksatmadan tespit ediyor." ifadelerine yer verdiği yazılı açıklamasına şöyle devam etti:
"Buna göre, yol kenarında ve seyir halindeyken cihazla yoldan geçen araçların plakaları okunabilmekte, internet üzerinden egzoz sistemine bağlanarak ölçüm yaptırıp yaptırmadığı anında sorgulanmakta ve birkaç saniyede araç görüntüsüyle beraber rapor oluşturulabilmektedir. Böylece görevli denetim personeli sayısı da ciddi oranda azaltılmış olmaktadır.
Egzoz emisyon ölçümü yaptırmama cezası 2.815 TL
Öte yandan uygulamayla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü personelinin sistem üzerinden otomatik tutanak oluşturarak idari yaptırım uygulayabileceği belirtilirken, 2022 yılı egzoz emisyon ölçümü yaptırmama cezasının 2.815 TL olarak belirlendiği hatırlatıldı.
