Elektrikli otomobil düşüncesi aklınızda nasıl oluştu?

Ben bir elektronik mühendisiyim. 1992 yılında eğitimimi alırken o dönemde lityum-iyon piller daha yeni walkman'lere kullanılmaya başlanıyor. Ben de o konuda araştırmalarda görev yapıyordum. Birlikte okuduğum bir Alman arkadaşım, "bir pil firması var yatırım yapalım mı" diye bana sordu. Ben Alman Lisesi mezunuyum, Almanca biliyorum. Girdik yatırım yaptık. Tabi önce pil satmaya başladık. Ben Samsung, Motorola gibi şirketlere pil satmakla uğraşıyordum ve bu sayede pil hakkında ciddi bir bilgi edindim. İşin zorluklarını öğrendim. Daha sonra bu işi bizim yapamayacağımızı anladım ve daha büyük bir şirkete oluşumumuzu sattık. 2006'da pillerle ilgili çok daha deneyimli ve öngörüleri yüksek bir duruma gelmiştim.

Peki pillerin otomobillere girmesi fikri?

Bu sektörde şimdilik o dönemlerde öyle ciddi bir yatırım yoktu. Ben Türk otomotiv sektöründe ciddi bir açık olduğunu ve doymamışlık olduğunu gördüm. Mesela enteresandır bizim insanımız tekstil yapamıyor. Yani bize basit kalıyor. Bizdeki kurnazlık, daha çok para kazanmayı gerektiriyor. O yüzden otomotiv bize daha uygun bu nedenle de Almanya'daki fabrikalarda Türk işçi çoktur. Tekstilde bunu söyleyemem 60 yıldır bu işle uğraşan birisi olarak. Otomotiv sektöründe çok iyi bir iş gücümüz var ve eğitimle harika işler çıkartabiliyoruz. İsrail'de bu kadar yüksek teknolojinin olması da insan gücünün kalitesinden. Biz bu konuda bir atılım yapalım, madem böyle bir gelişim var. Büyük bir akaryakıt firmasından şu bilgiyi aldım, "dünyada otomobiller çoğalıyor ve bu otomobillere yetecek akaryakıt yok", "biz petrolden akaryakıt haricinde çok önemli ürünler üretiyoruz ve bunlar pahalı ürünler bu nedenle biz petrolü sadece otomobillerle bitirmek istemiyoruz". 2050'de şu anda 1 milyar olan otomobilin 2 milyara çıkmasıyla petrolün biteceği düşünülüyor. Biz de bu düşünceyle Avrupa'da üretim yapmak yerine markalardan birinin distribütörlüğünü yapalım istedik. Önemli noktalarda hızlı şarj istasyonları gibi noktaları ülkemize kuralım istedik.

Ticari araçlarda da bir çalışmanız var. Bununla ilgili bilgi verir misiniz?

Ticari araçta bir boşluk var. Tüm markalar yeni yeni elektrikli ticari araç üretmeyi düşünmeye başladılar. Biz zaten 3 yıldır bunu yapıyoruz. Üretimimiz İtalya Modena'da. Ferrari Fabrikası'nın yanında. Bu üretimi Türkiye'ye getiriyoruz. Otomobillerde servis sistemi dahi değişiyor. Elektrikli araçlarda benzinli motor olmadığı için servisin koşulları tamamen değişiyor. Tabii burada otomotiv lobisi karşımıza çıkıyor. Onlar da haliyle ellerindeki gücü kaptırmak istemiyorlar. Bu iş çok hızlı gidecek fakat biz bunu 2015-2020 gibi öngörüyoruz. Ticari araçlar basit otomobiller, herhangi bir duygusallık yok. Markalar bunlar üzerinden çok para kazanıyor. Biz de bu işe bu sayede girdik. İtalya'da bu işleri yapan bir markayla çalışıyoruz.

Hangi araçları dönüştürüyorsunuz? Bu iş teşviksiz yürüyecek mi?

Fiat ve Renault'nun bir çok ticarisini dönüştürüyoruz. Fransa 5.000 Euro, İngiltere 5.000 Sterlin teşvik veriyor. Büyük teşvikler var, bence bu iş ÖTV indiriminden daha büyük teşviklere ihtiyaç duyuyor. Avrupa tamamen böyle oluşumları destekliyor. Floransa Belediyesi'ne 10 araç verdim. Bizim asıl amacımız Türkiye'de bu işi yapmaktı fakat işler uzayınca biz de Avrupa'ya açıldık. Ben teşvik derdinde değilim. Fakat devlet izin vermek zorunda. En önemli görevi bu. Fakat işler çok yavaş yürüyor ülkemizde. Bu politik bir şey değil. Ben yapmazsam İtalyan, Alman, Fransız iş adamı yapacak.

Peki Türkiye'ye giriş sürecinizde durum nasıl?

Ben 18 Eylül 2009 yılında Sanayi Bakanlığı'na başvurdum. TSE'ye "gelin kontrol edin araçlarımı" dedim. Onlar Türkiye'de böyle bir yönetmelik yok dediler. Sanayi Bakanlığı'na tekrar yönlendirdiler. Hala bir yıldır
yönetmeliğin çıkmasını bekliyoruz. Artık bu konuda devletin biraz daha hızlı çalışması gerekiyor. Bu işi yapıyorum, Türkiye'de üretmeyi planlıyorum. Fakat bunu Türkiye'de satamayacaksam niçin burada üreteyim. Bunu bakanlığa da yazdım.

Herşey yolunda giderse kaç adet satmayı planlıyorsunuz?

Avrupa'da bu kadar elektrikli yaygarası koparken satılan toplam araç sayısının 2009'da sadece 1.000 olması çok ilginç. Biz geçen yıl 150 araç sattık. Pazarın büyük payı bizde. Kendimize 2011 Ocak ayını başlangıç olarak belirledik. Avrupa'nın birçok yerinde şehrin önemli yerlerine benzinli araçla girilmiyor, işte oralara sadece elektrikli araçlar girecek ve burada dünya genelinde bir Türk markası olacak. O da biziz. Bu iş hobilikten çıktı.

Türkiye'de kuracağınız merkezde bireysel müşterilerin araçlarını da elektrikliye dönüştürecek misiniz?

Biz şimdilik ikinci el araçlarda bu işe girmedik. 3-5 yıllık araçları elektrikliye çevirmek bana çok doğru gelmiyor en azından garanti açısından. 0 aracın garantisini de ben verebildiğim için ikinci ele girmek çok sağlıklı değil.

BYD'nin distribütörlüğünü aldınız buradaki durum nedir?

BYD'nin benzinli araçlarını getirmeyi planlıyorduk. TİP onayını aldık. Daha sonra benzinli araçlarda ciddi bir rekabetin olduğunu fark ettik ve pazara böyle girmeyelim diye düşündük. BYD tamamen pil üreten bir marka. Dünyada yüzde 30 pazar payı var. Bu işi 5.000- 10.000 otomobil satmak için bu işi yapmıyorum, sadece para kazanmak için olsa müteahhitlik yapardım. Bizim amacımız farklılık ve fayda yaratmak. 20 yıl sonra geri döndüğümde "bunu ben yapmıştım" demek istiyorum. Ben otomobil kullanmayı çok sevmem fakat, yaptığımı her işi denemek isterim. BYD'nin otomobillerinden de birkaç tane Türkiye'ye getirdik hatta ben onunla bir Türkiye turu dahi yaptım.

2011 yılında BYD Türkiye'ye geliyor mu?

Gelecek yılı bir deneme yılı olarak geçireceğiz. Esas olarak 2012 yılında BYD'nin otomobillerinin Türkiye'de satılacağını söyleyebilirim. Bu dönemi hazırlık ve piyasa oluşturma dönemi olarak değerlendireceğiz. A-B segmentinde olacağız.

Fisker'in de distribütörü oldunuz?

Bu konuda ciddi bir uğraş verdik. Önce Tesla ile konuştuk. Tesla şimdi Fisker Karma'dan sonra bana oyuncak gibi geliyor. Karma modeli için 5.000 Euro peşinat alıyoruz ve ön siparişler 3.000'i aştı. 2011'in ikinci çeyreğinde araçlar Türkiye'de olacak. Türkiye ile birlikte Romanya, Kıbrıs, Bulgaristan ve Yunanistan'ın da distribütörlüğünü biz yürüteceğiz. 10'un üzerinde araç satmak istiyoruz.

Yazı: Volkan Demirkuşak